2.-Islama gaur egun Musulman arabiarren eta arabiarrak ez direnen artean desberdintasun handiak egon dira. 2.1.- Musulman eta ez musulmanen arteko harremanak: -Islamak gutxiengoekin errespetu handiz jokatu du beti. -Islamaren lurraldeetan eskubide guztiak musulmanek zituzten, nahiz eta lurralde horietan musulmanak ez zirenak ere bizi zitezkeen. -Elkarte judu eta kristau askok ihes ez egitea eta beraien lur-horretan gelditzea erabaki zuten. 2.2.- Zergak: -Zerga bat ordaintzearen truke, beren erlijioa, ohiturak, jabetzak eta antolamendu soziala mantentzeko eskubidea zuten. 2.3.- Bizimodua: -Babestuak ezin zituzten kargu publikoak bete. -Jantzietan bereizgarri bat eraman behar zuten. -Gizonezkoak ezin ziren emakume musulmanekin ezkondu. 2.4.- Bizikidetza: XI. mendetik aurrera oso zaila izan zen hiru erlijio horien bizikidetza. Une horretatik aurrera, lurralde musulmanetan bizi ziren babestuen kopurua asko murriztu zen. 3.- Gizarte islamiarra: Gizarte mailarik altuenetan Kalifa zegoen agintari politiko eta erlijioso gorena zen. Gizarteko mailarik txikienetan herri xehea edo "amma" zegoen. Bertan, gehienak nekazariak ziren eta karitateaz bizi ziren. 3.1.- Gizonaren egoera: -Etxeko lanak egiten zituzten, edo armadan sartu edo eunuko gisa (eunuko: sexu-organoak kendu dizkieten gizonak; musulmanak zaintzeaz arduratzen zirenak.) 3.2.- Emakumearen egoera: -Etxeko lanak egiten zituzten edo aberatsen harenetan parte hartzen zuten. 3.3.-Esklaboen egoera: -Ez ziren objektuak, eta jabeek ezin zuten hil. -Askatasun erlijiosoa eta ezkontzeko eskubidea zuten. -Ondasunak izan zitzaketen eta baita esklaboak ere. 3.4.- Gizonen eta emakumeen arteko konparaketa: a) Gizonak -Gehienez lau emazte izan ahal zituzten. -Gizonak nahi duenean dibortziatu daiteke. -Epaiketa batean emakumearen testigantzarekiko bi aldiz gehiago balio du. -Seme-alabak gizonarenak ziren. -Herentzietan emakumeak baino bi aldiz gehiago jasotzen du. b) Emakumeak -Gehienez senar bat izan zezaketen. -Bakarrik tratu txarrak jasan dituenean ezkondu daiteke. -Epaiketa batean gizonaren testigantzarekiko bi aldiz gutxiago balio du. -Seme-alabak gizonarentzako ziren. -Herentzietan gizonak baino bi aldiz gutxiago jasotzen du.
Gaur egun ez dago arrazoirik islamak ere judaismoak edo kristautasunak izan duten bilakaera ez izateko. Herrialde musulman gehienetan desagertu egin dira gorputzarekin lotutako zigorrak. Gaur egun zigorretan ez dira pertsonak harrikatzen lehen bezela.